(tłumaczenie na jęz. polski poniżej)

Proverbs 7, 1-5: „My son, keep my words, and lay up my commandments with thee. Keep my commandments, and live; and my law as the apple of thine eye. Bind them upon thy fingers, write them upon the table of thine heart. Say unto wisdom, Thou [art] my sister; and call understanding [thy] kinswoman: That they may keep thee from the strange woman, from the stranger [which] flattereth with her words”.

What is wisdom?

Wisdom is the knowledge and ability to make right and sensible decisions. Genuine wisdom is grounded in what is real and true, including how the universe is ordered. That includes us. So, it can be observed in the world, through discernment and experience. The Old Testament, Hebrew Scriptures attest that the Lord is the God responsible for the creation and ordering of the universe. However, in same scriptures Proverbs 9:10 says also, that fear of the Lord, is the beginning of wisdom. The fear of the Lord is not mere terror but the kind of awed respect and sober-minded attentiveness you would give to a lion if you were in its cage. This is wisdom.

So, what is its opposite? Folly or foolishness is the opposite of wisdom.

It is the unique ability to take what is good, real, and true and discard it or even twist it to such an extent that it can be used to justify the complete opposite.

Who needs wisdom?

Wisdom grounded in the reality of the universe and its Creator is not just for the young and inexperienced or obviously foolish. Proverbs 1:7 says that only fools despise wisdom and instruction, wise people continue to seek wisdom and treasure it while putting it into practice. Those who despise it, love death.

The very real and present danger of folly drives the father of Proverbs to warn his son. All humans are born inclined to foolishness and teaching wisdom takes persistence. It is important for the father to repeat wise instruction, otherwise children would not learn what is needed to live.

What do we need to learn of wisdom and folly?

Firstly, arrogant pride will lead us to folly. It blinds and twists our decision-making. Pride is obvious in Madame Folly. She has hidden her thoughts and intentions as if her cunning can keep them from the Lord. Lacking wisdom and discernment, the young man also arrogantly follows his own impulses to his death, all the while believing himself wise. Following our dreams and impulses, without tempering them with wisdom, will lead to death and loss on the shallow promises of self-fulfilment. The consequences for this foolish young man are supposed to be obvious and evident, Madame Folly doesn’t care as long as she is satisfied - the risk belongs to the young man.

Wisdom hates and rejects such arrogant pride in Proverbs 8:13. In Proverbs 8:10-11, Wisdom itself is better than the riches and delights promised by Folly’s empty prideful boasts. And, in the second half in 8:15-22, Wisdom actually delivers on the power, honour and riches that Folly can only boast about.

Have we been arrogant in our pride? Secondly, folly will lead us to speak perversely, twisting truth to justify the value and attractiveness of our folly. In verses 14-18, Folly, like the man or woman determined to indulge in folly, justifies herself by twisting the truth and reason to her own ends: she claims to enjoy peace with God, having made peace offerings, but intends to immediately to return to her adulterous folly, as if God could be bought off. It twists God’s grace towards sinners into a transaction for self-justification. Folly persuades and entices with lies. It flatters us and promises much without negative consequences in verses 16-21. Folly seems wildly attractive. Risk seems remote. But it’s a lie. Likewise, our own foolishness can give us a false sense of value and security.

Wisdom hates and rejects such perverse speech in 8:13. In contrast, in 8:6-9, Wisdom simply speaks the truth. Wisdom tells it as it is. In 8:22-31, Wisdom truthfully affirms its role and delight in the order of the Lord’s creation. Indeed, the Lord possessed wisdom from the very beginning and so it is evident in all His created universe - from laws of physics to individual strands of DNA.

Have we twisted the truth to our own ends? Thirdly, folly will lead us into evil conduct. The evil conduct, and the folly leading up to it, is also unfaithfulness to the Lord. Adultery is commonly linked to idolatry and apostasy in the Old Testament. To reject God’s wisdom is to reject God. As Jesus said, we should be like the wise man, the one who builds upon the rock, the one who hears the Lord’s words and puts them into practice. The one who fears the Lord, who believes and so trusts and depends upon Him, will strive to put His words into practice. Folly is sin, it falls short of the image of God in humankind, because we are made and called to act rightly - morally and wisely - in fear of the Lord. Folly is not truly separate from moral failure and frequently the first leads to second. Folly is deadly serious.

Wisdom hates and rejects evil conduct in Proverbs 8:13. In the centre 8:12-14, all that is Wisdom and necessary for rule of justice and/or the Earth is bound up in the fear of the Lord.

Have we done evil things rejecting fear of the Lord?

Hope is found only in the wisdom that can only be found by turning away from Folly in fear of the Lord. If you fear the Lord, you have found wisdom and can grow in it. You can observe wisdom in creation, heed the wisdom passed down, and even come to some wise conclusions, provided you are subject to fear of the Lord. Without fear of the Lord, however, all wisdom inevitably turns to folly.

Do you know the fear of the Lord?

Secondly, to find wisdom it is necessary to know the Lord as He has revealed Himself. The fear of the Lord makes Wisdom personal, as well as perceivable in the universe.

Do you know the Lord, who has revealed Himself?

Ultimately, however, the Triune Lord has revealed Himself in the Lord Jesus, God the Son. As the Word of God sent by the Father to become flesh and filled with the Spirit of Wisdom (as the Holy Spirit is described in Isaiah 11:1-5), Jesus is the Wisdom of God embodied in a man.

Do you know the Lord, Jesus, in whom God’s wisdom dwells?

The wisdom of Jesus radically turns on its head most conventional human wisdom, such as is even cited in the Proverbs. It is Jesus, who gives Wisdom the full and perfect expression that it should have in us. Jesus holds fast to His Father’s wisdom in the face of death. It seemed folly, yet He triumphed rising from the grave. In Him, our fumbling efforts at wisdom find completion. In Him, we are seen as possessing the wisdom of Christ. And in Him, we enjoy a renewed opportunity to proceed again from the beginning, the fear of the Lord. So as Paul writes, in 1 Cor 1:30, Jesus becomes our Wisdom from God.

So, what does that mean? We can entrust ourselves to the Lord who can spare us and set us free from our folly and sin. So, we can and should pursue all Wisdom anew with boldness in fear of the Lord. Choosing Wisdom that gives us life, even at loss of our life. For as Jesus said, in His wisdom, the one who loves his life will lose it but the one who loses his life for [the Lord] and [His] glory will have abundant life.

ed

 

 

Prz 7, 1-5: „Synu mój! Strzeż moich słów i zachowaj moje przykazania u siebie! Strzeż moich przykazań, a będziesz żył, strzeż mojego wskazania jak swej źrenicy! Przywiąż je do swoich palców i wypisz je na tablicy swojego serca! Mów do mądrości: Jesteś moją siostrą, a rozum nazwij przyjacielem, aby cię ustrzegły przed cudzą żoną, przed obcą, która mówi słodkie słowa”.

Czym jest mądrość?

Mądrość to wiedza i umiejętność podejmowania właściwych i rozważnych decyzji. Prawdziwa mądrość opiera się na tym co rzeczywiste i prawdziwe, w tym uwzględnia również porządek wszechświata. Dotyczy to także nas. Możemy to zrozumieć poprzez poznanie świata i doświadczenie. Stary Testament, Biblia Hebrajska, poświadcza, że Pan jest Bogiem odpowiedzialnym za stworzenie i uporządkowanie wszechświata. Jednak w tym samym Piśmie Świętym, Księga Przysłów 9:10 mówi również, że bojaźń Pańska jest początkiem mądrości. Strach przed Panem nie jest przerażeniem, ale rodzajem pełnego podziwu szacunku i trzeźwej uwagi, jakim obdarzyłbyś lwa, gdybyś był w jego klatce. Tym jest mądrość.

Zatem, co jest jej przeciwieństwem?

Przeciwieństwem mądrości jest głupota i szaleństwo. To z jednej strony pojmowanie, co dobre, rzeczywiste i prawdziwe a z drugiej odrzucanie tego albo przeinaczanie, aby usprawiedliwić przeciwieństwo.

Kto potrzebuje mądrości?

Mądrość oparta na rzeczywistości wszechświata i jego Stwórcy nie jest przeznaczona tylko dla młodych i niedoświadczonych czy oczywiście głupich. Księga Przysłów 1:7 mówi, że tylko głupcy gardzą mądrością i pouczeniami, a mądrzy ludzie nadal poszukują mądrości i cenią ją, wprowadzając ją w życie. Ci, którzy nią gardzą, kochają śmierć.

W Księdze Przysłów realne zagrożenie głupotą skłania ojca do ostrzeżenia syna. Wszyscy ludzie rodzą się ze skłonnością do głupoty, a nauczanie mądrości wymaga wytrwałości. Ważne jest, aby ojciec powtarzał mądre instrukcje, w przeciwnym razie dzieci nie nauczą się tego, co jest potrzebne do życia.

Czego powinniśmy się nauczyć o mądrości i głupocie?

Po pierwsze, do szaleństwa prowadzi nas arogancka duma. Zaślepia i wypacza nasz proces decyzyjny. W postaci Uwodzicielki (Księga Przysłów 7) duma jest wyraźnie widoczna. Ukrywała swoje myśli i zamiary, jak gdyby jej przebiegłość mogła ukryć je przed Panem. Pozbawiony mądrości i rozeznania młody mężczyzna, także arogancko podąża za własnymi impulsami aż do śmierci, cały czas wierząc, że jest mądry. Pogoń za naszymi marzeniami i impulsami, bez poskramiania ich mądrością, prowadzi do śmierci i utraty powierzchownych obietnic samorealizacji. Konsekwencje dla tego głupiego młodzieńca są oczywiste i dobrze widoczne. Uwodzicielka nie przejmuje się niczym, dopóki jest usatysfakcjonowana – ryzyko należy do młodego mężczyzny.

Mądrość (Księga Przysłów 8:13 ) taką arogancką dumę nienawidzi i odrzuca. W Księdze Przysłów 8:10-11 sama mądrość jest lepsza niż bogactwa i rozkosze obiecane w pustych, dumnych przechwałkach Uwodzicielki. A w drugiej połowie Księgi Przysłów w 8:15-22, Mądrość faktycznie zapewnia moc, honor i bogactwo, którymi Uwodzicielka może się tylko pochwalić.

Czy byliśmy aroganccy w swojej dumie?

Po drugie, głupota prowadzi nas do mówienia przewrotnie, przekręcania prawdy, aby uzasadnić wartość i atrakcyjność naszego szaleństwa. W wersetach 14-18 Uwodzicielka, podobnie jak mężczyzna lub kobieta, którzy są zdecydowani oddawać się szaleństwu, usprawiedliwia się, przekręcając prawdę do własnych celów: twierdzi, że cieszy się pokojem z Bogiem, że złożyła ofiarę, jednak jej zamiarem jest natychmiast powrócić do cudzołóstwa, jak gdyby Boga można było przekupić. Takie zachowanie przemienia łaskę Bożą wobec grzeszników w transakcję mającą na celu samousprawiedliwienie. Uwodzicielka przekonuje i kusi kłamstwami. Schlebia nam i wiele obiecuje bez negatywnych konsekwencji w wersetach 16-21. Uwodzicielka wydaje się szalenie atrakcyjna. Ryzyko wydaje się odległe. Ale to kłamstwo. Podobnie nasza głupota może dać nam fałszywe poczucie wartości i bezpieczeństwa.

Mądrość nienawidzi i odrzuca taką przewrotną mowę w 8:13. Dla kontrastu, w 8:6-9 Mądrość po prostu mówi prawdę. Mądrość mówi tak, jak jest. W 8,22-31 Mądrość zgodnie z prawdą potwierdza swoją rolę i upodobanie w porządku stworzenia Pana. Rzeczywiście, Pan posiadał mądrość od samego początku i jest to widoczne w całym stworzonym przez Niego wszechświecie – od praw fizyki po pojedyncze DNA.

Czy przekręciliśmy prawdę dla własnych celów?

Po trzecie, głupota doprowadzi nas do złego postępowania. Złe postępowanie i głupota, która do niego prowadzi, jest także niewiernością wobec Pana. W Starym Testamencie cudzołóstwo jest powszechnie łączone z bałwochwalstwem i apostazją. Odrzucenie Bożej mądrości oznacza odrzucenie Boga. Jak powiedział Jezus, powinniśmy być podobni do człowieka mądrego, budującego na skale, słuchającego słów Pana i wprowadzającego je w życie. Ten, kto boi się Pana, kto wierzy, ufa Mu i na Nim polega, będzie starał się wprowadzić w życie Jego słowa. Głupota to grzech, który poświadcza brak obecności Boga w życiu ludzi. Jesteśmy przecież stworzeni i powołani do prawidłowego postępowania – moralnie i mądrze – w bojaźni Pana. Głupota nie jest tak naprawdę oddzielona od upadku moralnego i często pierwsze prowadzi do drugiego. Szaleństwo jest śmiertelnie poważne.

W Księdze Przysłów 8:13 - Mądrość nienawidzi i odrzuca złe postępowanie.

W Księdze Przysłów 8:12-14 wszystko, co jest Mądrością jest konieczne, aby rządzić sprawiedliwie Ziemią lub na Ziemi, I jest to związane z bojaźnią Pana.

Czy czyniliśmy złe rzeczy, odrzucając bojaźń Pańską?

Nadzieję można znaleźć jedynie w mądrości, którą można zaznać jedynie w bojaźni Bożej poprzez odwrócenie się od głupoty. Jeśli boisz się Pana, znalazłeś mądrość i możesz w niej wzrastać. Możesz obserwować mądrość w stworzeniu, zwracać uwagę na przekazywaną mądrość, a nawet dochodzić do mądrych wniosków, pod warunkiem, że boisz się Pana. Jednakże bez bojaźni Pana wszelka mądrość nieuchronnie zamienia się w głupotę.

Czy znasz bojaźń Pańską?

Aby znaleźć mądrość, trzeba poznać Pana tak, jak On się objawił. Strach przed Panem sprawia, że Mądrość jest osobista, jak również zauważalna we wszechświecie.

Czy znacie Pana, który się objawił?

Ostatecznie jednak Pan w Trójcy Jedyny objawił się w Panu Jezusie, Synu Bożym. Jako Słowo Boże posłane przez Ojca, aby stało się ciałem i zostało napełnione Duchem Mądrości (jak Duch Święty jest opisany w Księdze Izajasza 11:1-5), Jezus jest Mądrością Bożą wcieloną w człowieku.

Czy znasz Pana Jezusa, w którym mieszka mądrość Boża?

Mądrość Jezusa radykalnie wywraca do góry nogami najbardziej konwencjonalną mądrość ludzką, jaką przytacza się nawet w Księdze Przysłów. To Jezus daje Mądrości pełny i doskonały wyraz, jaki powinna ona w nas mieć. Jezus w obliczu śmierci trzyma się mocno mądrości swego Ojca. Choć wydaje się to szaleństwem, a jednak zatriumfował, powstając z grobu. W Nim nasze niezdarne wysiłki w dążeniu do mądrości znajdują dopełnienie. W Nim widzimy, że posiadamy mądrość Chrystusową. I w Nim cieszymy się odnowioną możliwością kontynuowania od początku, bojaźnią Pańską. Jak więc pisze Paweł w 1 Kor 1,30, Jezus staje się naszą Mądrością od Boga.

Zatem, co to oznacza? Możemy powierzyć się Panu, który ma moc nas oszczędzić i uwolnić od naszej głupoty i od grzechu. Zatem możemy i powinniśmy na nowo ze śmiałością podążać za wszelką Mądrością w bojaźni Pana. Wybierając Mądrość, która daje nam życie, nawet jeśli je stracimy. Bo jak powiedział Jezus w swojej mądrości: ten, kto kocha swoje życie, straci je, ale kto straci swoje życie dla [Pana] i [Jego] chwały, będzie miał życie w obfitości.

ed